Giới thiệu chung
- Định nghĩa về quản lý dịch hại tổng hợp
- IPM hoạt động như thế nào?
- Tại sao nên sử dụng IPM?
- Lợi ích của Quản lý dịch hại tổng hợp
- Kiểm soát văn hóa trong Quản lý dịch hại tổng hợp
- Kiểm soát cơ học/vật lý trong quản lý dịch hại tổng hợp
- Kiểm soát sinh học trong quản lý dịch hại tổng hợp
- Kiểm soát hóa học trong Quản lý dịch hại
Định nghĩa về quản lý dịch hại tổng hợp
Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) là một phương pháp tiếp cận thân thiện với môi trường để quản lý cây trồng. Mục tiêu chính của nó là giải quyết các vấn đề về sâu, bệnh gây hại đồng thời hạn chế những tác động không mong muốn đến môi trường và sức khỏe.
FAO mô tả phương pháp IPM là “việc cân nhắc cẩn thận tất cả các kỹ thuật kiểm soát dịch hại hiện có”.
Quản lý dịch hại tổng hợp bao gồm thực hiện các kỹ thuật sinh học, hóa học, vật lý và cây trồng cụ thể (văn hóa). Điều này khuyến khích cây trồng khỏe mạnh và giảm thiểu việc sử dụng thuốc trừ sâu. Giảm việc sử dụng thuốc trừ sâu làm giảm nguy cơ sức khỏe cho con người và môi trường. Bằng cách này, quản lý dịch hại tổng hợp là một hình thức quản lý dịch hại bền vững nhằm mục đích:
- Quản lý thiệt hại do côn trùng gây hại một cách tiết kiệm nhất
- Hạn chế tác động tới con người, tài sản và môi trường
- Tránh những tác động tiêu cực cho người nông dân
- Cải thiện đa dạng sinh học và bảo tồn
- Bảo vệ quyền con người về thực phẩm
IPM hoạt động như thế nào?
Chương trình quản lý dịch hại tổng hợp bao gồm một số bước. Đây là những đánh giá, quyết định và kiểm soát quản lý dịch hại.
Người trồng thường áp dụng phương pháp tiếp cận năm bước khi tiến hành quản lý dịch hại tổng hợp.
Năm bước bao gồm:
- Nhận dạng dịch hại
- Đặt ngưỡng hành động
- Giám sát
- Phòng chống
- Kiểm soát
1. Nhận dạng dịch hại
Việc xác định chính xác loài gây hại là chìa khóa để đưa ra các quyết định tiếp theo và sử dụng các biện pháp có mục tiêu. Bước này rất cần thiết để đánh giá xem dịch hại có khả năng trở thành vấn đề hay không và để lựa chọn các chiến lược quản lý thích hợp.
Việc xác định sai hoặc thiếu thông tin về dịch hại thường dẫn đến việc lựa chọn các biện pháp không phù hợp, từ đó dẫn đến thất bại trong việc kiểm soát dịch hại. Khi xác định cỏ dại, côn trùng hoặc bệnh thực vật, lý tưởng nhất là lấy mẫu dịch hại. Điều này đảm bảo nó được xác định chính xác. Bạn thậm chí có thể yêu cầu chuyên môn của nhân viên khuyến nông.
Đôi khi sâu bệnh không thể nhìn thấy được và thay vào đó bạn phải tìm kiếm các triệu chứng.
Một nguồn lực có thể hỗ trợ việc xác định dịch hại là Hướng dẫn thực địa chẩn đoán Plantwise. Công cụ này giúp chẩn đoán các vấn đề về cây trồng và đưa ra khuyến nghị để quản lý chúng.
Xác định dịch hại cũng có nghĩa là tìm hiểu thêm về vòng đời và sinh học của dịch hại. Điều này sẽ giúp lựa chọn chiến lược điều khiển phù hợp nhất.
Bạn có thể sử dụng CABI Bản tóm tắt các loài xâm lấn để tìm kiếm thông tin về sâu bệnh.
2. Đặt ngưỡng hành động
Đặt ngưỡng hành động là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của IPM.
Ngưỡng hành động là điểm mà tại đó cần thực hiện các biện pháp để kiểm soát dịch hại. Hướng dẫn này chỉ ra khi dịch hại đạt đến một mức độ nào đó (tức là số lượng dịch hại trên một đơn vị diện tích) để biện minh cho việc thực hiện hành động nhằm tránh hoặc giảm thiểu thiệt hại do dịch hại gây ra.
Để đặt ngưỡng hành động cho chiến lược IPM của bạn, bạn nên hỏi:
- Có mối đe dọa kinh tế nào không và chi phí cho việc thực hiện hành động là bao nhiêu?
Trừ khi vượt quá ngưỡng dịch hại, người trồng sẽ không cần phải thực hiện bất kỳ hành động nào. Chi phí kiểm soát phải nhỏ hơn hoặc bằng tổn thất ước tính do sâu bệnh gây ra nếu còn sót lại.
- Những rủi ro đối với sức khỏe và sự an toàn là gì?
Khi một loại dịch hại gây ra mối đe dọa đối với sức khỏe hoặc sự an toàn của con người, người trồng nên giảm ngưỡng hành động. Ví dụ, nếu người trồng phát hiện thấy sâu bệnh gây hại cho ngũ cốc và bột mì trong thực phẩm dành cho con người.
- Có khả năng gây tổn hại thị giác không?
Thiệt hại về hình thức bên ngoài của bất kỳ sản phẩm nào cũng có thể gây lo ngại. Sản phẩm hư hỏng khó bán.
Việc thiết lập các ngưỡng hành động phải dựa trên việc giám sát cây trồng thường xuyên, điều này sẽ đưa chúng ta đến bước thứ ba của IPM.
3. Giám sát
Việc lưu giữ hồ sơ đầy đủ về quần thể dịch hại là điều quan trọng để quyết định khi nào cần hành động. Điều này ngăn cản việc sử dụng các phương pháp điều khiển khi không cần thiết. Việc giám sát và quản lý phải được điều chỉnh phù hợp với tình huống của bạn.
Ngưỡng có nghĩa là phải linh hoạt. Ví dụ: chúng có thể được đặt dựa trên:
- Số lượng sâu bệnh trung bình bắt được mỗi bẫy mỗi tuần
- Tỷ lệ lá hoặc cây bị hư hỏng hoặc bị nhiễm bệnh được phát hiện trong quá trình kiểm tra
- Số lượng sâu bệnh bị đánh bật trong mỗi lần đập hoặc lắc mẫu
4. Phòng ngừa
Phòng ngừa là một bước quan trọng trong quản lý dịch hại tổng hợp. Đây là tuyến phòng thủ tốt nhất chống lại sâu bệnh. Nó tập trung vào cách ngăn chặn quần thể sâu bệnh tăng lên đến mức gây thiệt hại về kinh tế.
IPM nhằm mục đích ngăn ngừa các vấn đề về sâu bệnh. Phương pháp quản lý dịch hại này thường rẻ hơn và mang lại kết quả tốt hơn về lâu dài. Ngay cả khi việc phòng ngừa không loại bỏ được sâu bệnh thì cũng nên làm giảm số lượng của chúng. Điều này làm cho chúng dễ dàng hơn để kiểm soát.
Trong số những người khác, hành động phòng ngừa bao gồm:
- Vị trí cắt được lựa chọn cẩn thận
- Lựa chọn giống phù hợp
- Chiến lược trồng trọt và luân canh cây trồng
- Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học phòng ngừa
- Các phương pháp bảo vệ cây trồng cơ học, vật lý và văn hóa
- Quản lý nước
- Tối ưu hóa dinh dưỡng thực vật
- Bảo vệ môi trường sống tự nhiên gần đất nông nghiệp
Những hành động này có thể rất hiệu quả và gây ra ít rủi ro cho môi trường và con người.
5. Điều khiển
Cần phải kiểm soát dịch hại khi vượt quá ngưỡng hành động và khi các hành động phòng ngừa không thể giúp ích được nữa.
Sử dụng kết hợp nhiều phương pháp khác nhau sẽ mang lại kết quả tốt nhất về thời gian cũng như hiệu quả phòng trừ sâu bệnh.
Các phương pháp có thể được sử dụng trong IPM bao gồm:
- Bẫy sâu bệnh (ví dụ bằng pheromone)
- Xử lý nhiệt / lạnh
- Loại bỏ vật lý
- Kiểm soát sinh học
- Ứng dụng thuốc trừ sâu
Điều quan trọng là phải đánh giá tác động của các hoạt động kiểm soát dịch hại, đánh giá sự thành công của các chiến lược đã thực hiện.
Điều này có thể được thực hiện bằng cách giữ:
- Bản ghi cập nhật về từng phương pháp kiểm soát sinh vật gây hại được sử dụng, bao gồm tất cả các ứng dụng thuốc trừ sâu
- Bằng chứng về những phương pháp kiểm soát phi hóa chất đã được xem xét và thực hiện
- Những bài học kinh nghiệm để ngăn chặn các vấn đề sâu bệnh trong tương lai
Tại sao nên sử dụng IPM?
IPM là một cách tiếp cận toàn diện để kiểm soát dịch hại, ưu tiên sức khỏe của cả môi trường và sức khỏe con người. Không giống như các biện pháp kiểm soát dịch hại truyền thống phụ thuộc nhiều vào thuốc trừ sâu hóa học, chương trình IPM kết hợp nhiều chiến lược để quản lý quần thể dịch hại theo cách bền vững, hiệu quả và thân thiện với môi trường hơn.
Lợi ích của Quản lý dịch hại tổng hợp
Các chương trình IPM mang lại nhiều lợi ích cho cả con người và môi trường. Ghi chú về Y tế Công cộng thảo luận về một số lợi ích này, cũng như Cuộc sống cây trồng. Một số lợi ích bao gồm:
- Giảm bớt tác động tiêu cực đến đa dạng sinh học, cũng như tài nguyên đất và nước: ví dụ, sử dụng các phương pháp kiểm soát khác nhau theo cách thích hợp có thể ngăn ngừa côn trùng có ích bị tiêu diệt do sử dụng thuốc trừ sâu hóa học không phù hợp.
- Giảm rủi ro sức khỏe cho người lao động ở nông trại: ít phụ thuộc vào thuốc trừ sâu hơn có nghĩa là ít tiếp xúc hơn và ít vấn đề về sức khỏe hơn.
- Giảm nguy cơ côn trùng kháng thuốc hoặc tái phát: việc dựa vào một chiến thuật kiểm soát duy nhất sẽ làm tăng khả năng sâu bệnh quen với chúng và trở nên kháng thuốc. IPM và việc luân chuyển các phương pháp kiểm soát là có lợi vì nó giải quyết được vấn đề này.
Ngoài ra, người trồng cũng nhận thấy lợi ích từ việc sử dụng IPM. Với chương trình phòng ngừa, người trồng có thể ngăn chặn sự phát triển của sâu bệnh, nhờ đó tiết kiệm được tiền bạc và thời gian. IPM có thể giúp người trồng:
- Tăng lợi nhuận cây trồng từ việc cải thiện khả năng kiểm soát dịch hại
- Duy trì khả năng tiếp cận thị trường
- Giảm nguy cơ bị hạn chế đối với sản phẩm do dư lượng thuốc trừ sâu
- Tăng niềm tin của công chúng nhờ tuân thủ các quy trình an toàn hơn
Kiểm soát văn hóa trong Quản lý dịch hại tổng hợp
Các hoạt động văn hóa có thể được kết hợp trong bước 'Phòng ngừa'. Những hoạt động này nhằm mục đích cho phép cây trồng tránh, chống lại hoặc trì hoãn sự tương tác với dịch hại. Nói cách khác, các tập quán văn hóa sẽ ngăn chặn sâu bệnh phát triển. Bao gồm các:
- Cắt xoay: nó có thể làm gián đoạn vòng đời của sâu bệnh bằng cách thay thế cây ký chủ bằng cây không phải ký chủ.
- Trồng chiến lược: một số loài gây hại có thể gây rắc rối vào những thời điểm nhất định trong năm hoặc ở những điều kiện thời tiết cụ thể. Để tránh những giai đoạn quan trọng, bạn có thể điều chỉnh thời điểm trồng.
- Lừa đảo: đây là hành động loại bỏ những cây bị bệnh và chết. Điều này giúp ngăn chặn sự tích tụ của một ổ chứa sâu bệnh
- Các giống kháng: một số giống cây trồng được trang bị tốt hơn để chống lại các loài gây hại cụ thể
- Bẫy cây trồng: một số cây hấp dẫn sâu bệnh hơn những cây khác và do đó có thể thu hút chúng rời khỏi vụ mùa mong muốn.
Kiểm soát cơ học/vật lý trong quản lý dịch hại tổng hợp
Các biện pháp nông nghiệp cơ học hoặc vật lý tập trung vào việc loại bỏ dịch hại hoặc làm gián đoạn hoạt động của dịch hại. Những biện pháp này thường được áp dụng đầu tiên để kiểm soát dịch hại khi đã đạt đến ngưỡng.
Các biện pháp thực hành hoặc máy móc thường nhanh chóng, hiệu quả và có ít hoặc không ảnh hưởng đến các sinh vật không phải mục tiêu.
Những thực hành này bao gồm:
- Lượm bằng tay: loại bỏ sâu bệnh bằng tay khỏi cây trồng.
- Rào cản và bẫy: Ví dụ, lưới hoặc lưới ngăn sâu bọ tránh xa cây trồng, trong khi thẻ dính màu vàng có thể bẫy chúng.
- Lớp phủ: phủ đất bằng lớp phủ có nhiều lợi ích, bao gồm thúc đẩy việc kiểm soát sâu bệnh gián tiếp bằng cách hỗ trợ thiên địch của sâu bệnh
- Máy phun áp lực nước: phun áp lực cao lên những cây trồng khỏe mạnh đôi khi có thể xua đuổi côn trùng khỏi lá và thân cây
Kiểm soát sinh học trong quản lý dịch hại tổng hợp
Kiểm soát sinh học (hoặc 'bảo vệ sinh học') là việc sử dụng các sinh vật sống và các hợp chất có nguồn gốc tự nhiên để kiểm soát quần thể sâu bệnh. Bạn có thể mua và áp dụng các sản phẩm bảo vệ sinh học trực tiếp lên cây trồng của mình.
Có một số loại sản phẩm bảo vệ sinh học:
- Đại sinh vật (Macrobials)
- Vi sinh vật
- Hóa chất tín hiệu (Semiochemicals)
- Các chất tự nhiên
Để được hướng dẫn về cách chọn (các) sản phẩm phù hợp cho chiến lược quản lý dịch hại hiệu quả, hãy tham khảo '7 lời khuyên để chọn sản phẩm thuốc BVTV sinh học hoặc sản phẩm kiểm soát sinh học' Blog.
Để được tư vấn cá nhân về cách áp dụng sản phẩm bảo vệ sinh học, hãy liên hệ với văn phòng khuyến nông gần nhất hoặc dịch vụ cố vấn nông nghiệp địa phương.
Kiểm soát hóa học trong Quản lý dịch hại tổng hợp
Bạn có thể sử dụng thuốc trừ sâu hóa học trong chương trình IPM, nhưng chúng chỉ nên được sử dụng như giải pháp cuối cùng khi tất cả các lựa chọn khác đều không thể giảm hoặc hạn chế thiệt hại do sâu bệnh gây ra.
Trong IPM, việc sử dụng hóa chất sẽ giảm thiểu tác động đến môi trường. Điều này có thể được thực hiện bằng cách:
- Hóa chất chọn lọc: chọn các hóa chất có phạm vi ký chủ hẹp để giảm tác dụng không mong muốn
- Xử lý tại chỗ: chỉ xử lý những vùng bị sâu bệnh tấn công
- Luân phiên các loại thuốc trừ sâu: để tránh tạo ra sức đề kháng của sâu bệnh, hãy sử dụng các sản phẩm có cơ chế tác động khác nhau
Câu Hỏi Thường Gặp
Phương pháp IPM là gì?
IPM (Quản lý dịch hại tổng hợp) là một hình thức quản lý cây trồng bền vững và thân thiện với môi trường, xem xét tất cả các kỹ thuật kiểm soát dịch hại. Nó liên quan đến việc thực hiện các kỹ thuật phòng ngừa, phát hiện và kiểm soát khác nhau để giảm sâu bệnh. Đôi khi được biểu diễn dưới dạng kim tự tháp IPM, có một số bước thường được sử dụng. Đó là:
Nhận dạng dịch hại – liên quan đến việc xác định chính xác vấn đề.
- Nhận dạng dịch hại – liên quan đến việc xác định chính xác vấn đề.
- Giám sát dịch hại (hoặc trinh sát) – là tìm kiếm và theo dõi các dấu hiệu cũng như mức độ thiệt hại của sâu bệnh.
- Kiểm soát văn hóa/vật lý/cơ học – chiến thuật ngăn chặn, chuyển hướng hoặc ngăn chặn các loài gây hại để giảm số lượng.
- Kiểm soát sinh học – sử dụng các hợp chất có nguồn gốc tự nhiên để xử lý sâu bệnh hoặc gây ra ít hoặc không gây thiệt hại ở nơi khác.
- Kiểm soát bằng hóa chất – chỉ nên được sử dụng như là phương sách cuối cùng khi tất cả các lựa chọn khác đã được xem xét.
Kiểm soát sinh học trong IPM là gì?
Kiểm soát sinh học trong IPM là việc sử dụng các sinh vật tự nhiên và các sản phẩm được làm từ các hợp chất có nguồn gốc từ thiên nhiên để giải quyết sâu bệnh hoặc dịch hại cây trồng theo cách bền vững. Mục tiêu của việc sử dụng kiểm soát sinh học trong IPM là giảm sâu bệnh mục tiêu xuống dưới mức gây hại chứ không phải diệt trừ hoàn toàn chúng. Không giống như thuốc trừ sâu hóa học, chúng có ít hoặc không có tác dụng phụ không mong muốn đối với con người, môi trường hoặc động vật hoang dã.
Hầu hết các sản phẩm kiểm soát sinh học trong IPM có thể được sử dụng với các thiết bị thông thường, chẳng hạn như máy phun. Có nhiều loại sản phẩm khác nhau có thể được sử dụng trong giai đoạn kiểm soát và phòng ngừa, được phân loại như sau:
Vi sinh vật – chứa các sinh vật sống cực nhỏ hoặc các sản phẩm phụ của chúng.
Đại sinh vật (Macrobials) – là những động vật nhỏ như côn trùng có ích.
Bán hóa học – là các hợp chất hóa học tự nhiên làm thay đổi hoặc phá vỡ hành vi thông thường của sâu bệnh.
Các chất tự nhiên – có các hợp chất có nguồn gốc từ thiên nhiên, chẳng hạn như dầu thực vật và chiết xuất thực vật.
