දළ විශ්ලේෂණය:
- පැළ මැක්කන් යනු කව්රුන් ද?
- මැක්කන් ගේ විවිධ වර්ග මොනවාද?
- පැළ මැක්කන් මගින් සිදුවන බලපෑම කුමක්ද?
- මට පැළ මැක්කන් පිළිබඳ ගැටලුවක් තිබේදැයි දැන ගන්නේ කෙසේද?
- මම පැළ මැක්කන් ඉවත් කරන්නේ කෙසේද?
- සාරාංශය
පැළ මැක්කන් යනු පියාපත් සහිත කුඩා කෘමීන් ය. පැළ මැක්කන් විශේෂ 6,000 කට වඩා සංඛ්‍යාවක් ලේඛනගත කර ඇත. සමහර පැළ මැක්කන් ළූණු, තක්කාලි, ස්ට්රෝබෙරි සහ මිදි ඇතුළු විවිධ භෝග වලට සැලකිය යුතු හානියක් සිදු කරන පළිබෝධකයන් වන අතර අනෙක් පැළ මැක්කන් පළිබෝධකයන් මත යැපෙන බැවින් කෘෂි පළිබෝධ පාලනයට උපකාරී වෙයි. කැනඩාවේ, පැළ මැක්කන් කෘෂිකාර්මික හා වන වගා කර්මාන්තයේ සැලකිය යුතු පළිබෝධයකි. ඔවුන් දිගු දුරක් තරනය කර වේගයෙන් පැතිර යන අතර, ශාක රෝග ද රැගෙන යන බව දන්නා අතර, වසරකට පරම්පරා අටක් නිපදවිය හැකිය. මෙයින් අදහස් කරන්නේ ඔවුන්ගේ සංඛ්‍යාව ඉක්මනින් වැඩි විය හැකි බව වන අතර එනිසා පැළ මැක්කන් පාලනය කිරීමට ද අපහසු වේ. වාසනාවකට මෙන්, ප්‍රබල රසායනික ද්රව්ය නොමැතිව මෙම පොදු පළිබෝධකයන් සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා බොහෝ ජීව විද්යාත්මක පාලන ක්‍රම තිබේ.
මෙම ලිපියෙන් පැළ මැක්කන් විශේෂ, පැළ මැක්කන් නිසා සිදුවන ශාක හානිය සහ ඒවා පාලනය කිරීමේ උපාය මාර්ග පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණයක් ලබා දෙනු ඇත.
පැළ මැක්කන් යනු කව්රුන් ද?
පැල මැක්කන් ගේ දේහ දිග 0.5 සහ 13 mm අතර වේ. ඔවුන්ට පුළුල් ගෝලීය ව්‍යාප්තියක් ඇති අතර, පැළ මැක්කන් විශේෂ 6,300 පමණ ආක්‍රමණික විශේෂ ලෙස සැලකේ. පැළ මැක්කන් ශාකවලට හානි කරන්නේ ශාකවල පිටත සෛල තට්ටුව බිඳ දමා එහි අන්තර්ගතය මත පෝෂණය වෙමිනි. පැළ මැක්කන් ගේ පෙනුම, විශේෂය අනුව සැලකිය යුතු ලෙස වෙනස් විය හැකි අතර, විශේෂය සහ ජීවන චක්‍ර අවධිය අනුව දේහය විවිධ වර්ණවලින් දැකිය හැකි ය. කීටයන් සාමාන්‍යයෙන් විනිවිද පෙනෙන අතර සුහුඹුල් වධියට වඩා කුඩා වේ. බොහෝ සුහුඹුල් පැළ මැක්කන්ට දිගු සිහින් පියාපත් ඇති අතර එහි දාරවල කුඩා කෙදි දැකිය හැකි ය. පැළ මැක්කන් ගේ බිත්තර සාමාන්‍යයෙන් දිගටි වන අතර වකුගඩු හැඩයෙන් දිස්විය හැකි ය. නිවර්තන කලාපයේ වෙසෙන පැළ මැක්කන් සාමාන්‍යයෙන් සෞම්‍ය දේශගුණික ප්‍රදේශවල වෙසෙන පැළ මැක්කන් ට වඩා විශාල වේ.
පැල මැක්කන් ජීවන චක්‍රය සහ සංසර්ග උපක්‍රම විශේෂ අනුව වෙනස් වේ. විශේෂය සහ දේශගුණය අනුව, පැළ මැක්කන් වසරකට පරම්පරා අටක් දක්වා පැවතිය හැකිය. ගැහැණු පැළ මැක්කන් ධාරක ශාක පත්‍ර මත බිත්තර දමයි, කීටයන් පත්‍ර මත පෝෂණය වීමට පටන් ගනී. සුහුඹුලන් බවට පත්වවීමට පෙර කීටයන් අදියර හතරක් (පෝෂණය වන අතුරුණු දෙකක් සහ පෝෂණය නොවන අතුරුණු දෙකක්) හරහා වර්ධනය වෙයි. උණුසුම් දේශගුණයක් තුළ, සුහුඹුලන් බවට පත්වවීම වේගවත් වේ. පැළ මැක්කන් දේශගුණය සහ විශේෂ මත පදනම්ව ශීත ඍතුවේ නොනැසී පැවතිය හැකි නමුත් මෙම ඍතුව තුල ඔවුන්ගේ සංඛ්‍යාව අඩු වේ.
මැක්කන් ගේ විවිධ වර්ග මොනවාද?
බෝග සඳහා විවිධ බලපෑම් ඇති පැළ මැක්කන් විශේෂ දහස් ගණනක් ඇත. බොහෝ විශේෂ හානිකර නොවන නමුත් සමහර විශේෂයන් ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් බෝගවල අස්වැන්නට හානි කරයි. එමගින් එම බෝග ආශ්‍රත කර්මාන්ත වලට සැලකිය යුතු බලපෑමක් එල්ල කරයි. කෘමි වර්ගීකරණයට අනුව සියලුම පැළ මැක්කන් Thysanoptera ගෝත්‍රයට අයත් වේ .
හරිතාගාර පැළ මැක්කන් (Heliothrips hemorrhoidalis)
හරිතාගාර පැළ මැක්කා හරිතාගාර තුළ බහුලව දක්නට ලැබෙන පළිබෝධයෙක් වන අතර කුඩා, කළු පැහැති විශේෂයකි. හරිතාගාර පැළ මැක්කන් පෝෂණය වන ශාක අතර මිරිස් සහ දොඩම්පැ පැල ඇතුළත් වේ. මෙම විශේෂය නිවර්තන කලාප වලින් ආරම්භ වූ නමුත් දැන් ගෝලීය ව්‍යාප්තියක් ඇති අතර බොහෝ ශාක වර්ග වල සැලකිය යුතු පළිබෝධයක් ලෙස සැලකිය හැකිය.
බටහිර මල් මැක්කන් (ෆ්රෑන්ක්ලිනියෙලා ඔක්සිඩෙන්ටලිස්)
මෙම විශේෂයේ සුහුඹුලන් සාමාන්‍යෙයන් කහ හෝ ලා දුඹුරු වන අතර දිග 1-1.5 මි.මී. වෙයි. මෙම විශේෂය උතුරු ඇමරිකාවෙන් ආරම්භ වූ නමුත් දැන් ගෝලීයව වය්‍යාප්ත ව ඇත. මෙම පැළ මැක්කන් සැලකිය යුතු පළිබෝධයෙක් වනුයේ ඔවුන් විවිධ බෝග වර්ග වලින් පෝෂණය වන බැවින් හා ශාකවලට හානිකරණ රෝග ව්‍යාප්ත කරන බැවිනි. බටහිර මල් පැළ මැක්කන් විසින් හානි කරන ලද පොදු භෝග අතර තක්කාලි, ගම්මිරිස්, ස්ට්රෝබෙරි සහ මිදි ඇතුළත් වේ.
ලූනු පැළ මැක්කන් (ත්‍රිප්ස් ටැබසි)
ලූනු පැළ මැක්කන් කහ හෝ ලා-දුඹුරු පැහැයෙන් යුක්ත වන අතර ආරම්භය යුරේසියාවේ ය. නමට අනුව, ඒවා ලූනු බෝග වලට බලපාන නමුත් සුදුළූණු, කැරට් සහ ගෝවා වැනි ශාක වලට ද හානි කරයි. ඔවුන් රෝග සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර පුළුල් ගෝලීය ව්‍යාප්තියක් ද දක්නට ඇත.
පැළ මැක්කන් මගින් සිදුවන බලපෑම කුමක්ද?
පැළ මැක්කන් විශේෂ ශාක මත පෝෂණය වන්නේ ශාක වඩා ඇති දෘඩ පිටත ස්ථරය හරහා ඇතුළත ඇති ද්‍රව වලට ප්‍රවේශ වීම මගිනි. විශේෂය සහ ධාරක ශාක මත පදනම්ව, පැළ මැක්කන් පලතුරු, කොළ සහ රිකිලි මත පෝෂණය වෙයි. පැළ මැක්කන් ගේ විශාල ආසාදන තත්වයන් යටතේ ශාක වර්ධනය අඩාල වීම සහ අස්වැන්න අහිමි වීම සිදුවිය හැකිය. පලතුරු සහ එළවළු ශාක වලට අමතරව සාමාන්‍යයෙන් හානි වලට ඔරොත්තු දෙන විශාල ගස් විශේෂ රැසකට ඔවුන්ට හාණි කළ හැකිය.
පැල මැක්කන් ශාක වෛරස් ද ව්‍යාප්ත කරයි. සාමාන්‍යයෙන් පතුරවන වෛරස් අතරට impatiens necrotic spot වෛරසය සහ තක්කාලි පැල්ලම් මැලවීමේ වෛරසය ඇතුළත් වේ. ඔන්ටාරියෝ ප්‍රාන්තයේ තක්කාලි සහ ගම්මිරිස් භෝග වලට තක්කාලි පැල්ලම් සහිත මැලවීමේ වෛරසය සැලකිය යුතු ලෙස බලපායි. මැක්කන්ට විවිධ ක්ෂේත්‍ර හරහා ගමන් කිරීමට සහ ආසාදන ඇති කිරීමට ඇති හැකියාව හේතුවෙන් මෙම වෛරසය කළමනාකරණය කිරීම විශේෂයෙන් අභියෝගාත්මකය.
මට පැළ මැක්කන් පිළිබඳ ගැටලුවක් තිබේදැයි දැන ගන්නේ කෙසේද?
පැළ මැක්කන් විශේෂය සහ ධාරක ශාක වර්ගය අනුව පෙන්නුම් කරන නිශ්චිත රෝග ලක්ෂණ වෙනස් වුවද, පැල මැක්කන් විසින් සිදු කරණ බෝග හානිය පහසුවෙන් හඳුනාගත හැකිය. විශේෂය මත පදනම්ව, පැල මැක්කා ගේ හානිය නිසා කොළ මැලවීම, දුඹුරු සහ සුදු ලප ඇතිවීම හෝ රිදී හෝ කොරපොතු පෙනුමක් ඇති වීම සිදු වෙයි. පැල මැක්කන් කොළ මතුපිට කළු පැහැති බිංදු ද තබයි, සමහර විට එය මලඅප ද්රව්ය ලෙස හැඳින්වේ. මැක්කන් පියවි ඇසට පහසුවෙන් දැකගත නොහැකි තරම් කුඩාය. කෙසේ වෙතත්, විශාලන කන්ණාඩියක් භාවිතයෙන් පහසුවෙන් දැක ගත හැකිය.
පැළ මැක්කන් විශාල සංඛ්‍යාවක් ලෙස පවතින විට අස්වැන්නේ කැපී පෙනෙන අඩුවීමක් හා වඩාත් පුළුල් පත්‍ර හානියක් ඇතිවිය හැකිය. පැළ මැක්කන් ගේ අපද්‍රව්‍ය ඉක්මනින් එකතු වන අතර පියවි ඇසට මැක්කන් වඩාත් පැහැදිලිව පෙනෙනු ඇත. කොළ මත දුඹුරු වළලු (තක්කාලි පැල්ලම් මැලවීමේ වෛරසය) වැනි පොදු පැළ මැක්කන් ආශ්‍රිත වෛරස් රෝග ලක්ෂණ ද වඩාත් හොඳින් දෘශ්‍යමාන විය හැකිය. පැළ මැක්කන් විසින් සැලකිය යුතු හානියක් සිදු කරන විට සමහර දිලීර ආසාදනය ද වැඩි වේ.
මම පැළ මැක්කන් ඉවත් කරන්නේ කෙසේද?
වාසනාවකට මෙන්, පැළ මැක්කන් ඉවත් කිරීම සඳහා බොහෝ උපාය මාර්ග තිබේ. ජීව විද්යාත්මක පාලන ක්‍රියාමාර්ගයක් තුලින් පරිසරයට හානි නොකර හෝ හිතකර ජීවීන් සංඛ්‍යාව අඩු නොකර මෙම පළිබෝධකයන් සමඟ කටයුතු කිරීම හොඳම විකල්පය ලෙස ඉදිරිපත් කල හැකිය.
පැළ මැක්කන් සඳහා නිරීක්ෂණය කිරීම
පෙර කන්නවල පැළ මැක්කන් ගැටලුවක් වී තිබුනේනම් හෝ පැළ මැක්කා ගේ ආසාදනය මතුවෙමින් පවතින බවට ඔබ සැක කරන්නේ නම්, ඔබේ බෝග වල ආසාදන මට්ටම නියාමනය කිරීමට ඵලදායී ක්‍රම තිබේ.
- සුදු කඩදාසියක මතට අතු සෙමෙන් සෙලවීම මගින් පැළ මැක්කන්ගේ ගැටලුවේ තරම හඳුනා ගැනීමට හොඳ ක්‍රමයකි.
- තවත් විකල්පයක් වන්නේ ශාක අසල දීප්තිමත් වර්ණ සහිත ඇලෙන සුළු උගුල් භාවිතා කිරීමයි.
ශෂ්‍යවිද්‍යාත්මක පාලන විකල්ප
කෘෂිකාර්මික වගාවල ෂශ්‍ය විද්යාත්මක පළිබෝධ පාලනය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ බෝග පරිසරය පළිබෝධයන ට නොගැලපෙන ලෙස සකස්කිරීම මගින් පළිබෝධයන් අවම කිරීම හෝ ඉවත් කිරීම ය. මෙය හා බැදුනු අදහස් වනුයේ:
- අවදානමට ලක්විය හැකි භෝග, බීජ පැල, ක්ෂේත්‍ර ස්ථාපනයේ දී වල් පැලෑටි ඇති ප්‍රදේශවලින් ඈත් ව සිදුකල යුතුය. මෙමගින් විවිධ ධාරක ශාක අතර පැළ මැක්කන් හුවමාරු වීම වැළැක්විය හැකිය.
- ආසාදිත ශාකයක් හෝ ශාක කොටසක් ඔබ දුටුවහොත් එය කපා, වෙනත් ශාක සමඟ ස්පර්ෂ නොවන ලෙස ඉවත් කර, විනාශ කරණ්න.
- බොහෝ පැළ මැක්කන් ශීත ඍතුව ගත කරණුයේ වැටී ඇති ශාක ද්‍රව්‍යවල ය, එබැවින් එවැනි ශාක සුන්බුන් ඉවත් කිරීම සහ පැළ මැක්කන් ගැවසෙන මල් වැනි පැරණි ශාක කොටස් කපා දැමීම, ඔවුන්ගේ සංඛ්‍යාව අඩු කිරීමට උපකාරී වේ.
ජෛව පාලනය
ජීව විද්යාත්මක පාලන ක්‍රම ස්වභාවධර්මය ඇසුරෙන් ලබාගත් ආරක්ෂිත ක්‍රමවේද භාවිතා කරන්න. පැළ මැක්කන්ගේ ජෛව පාලනය සඳහා භාවිත වන බොහෝ උපාය මාර්ග පරිසරයට හෝ පරිසර පද්ධතියට හානි නොකර ඵලදායී පළිබෝධ පාලනයක් ලබා දෙයි.
මැක්රොබියල්ස්
මැක්රොබියල්ස් පැළ මැක්කන්ට එරෙහිව බහුලව භාවිතා වන ජෛව පාලන නිෂ්පාදන වර්ගයකි. ඔවුන් කුඩා සතුන් වන අතර පළිබෝධ සංඛ්‍යාව අඩු කිරීම සඳහා බෝග ක්ෂේත්‍රයට නිදහස් කළ හැකි ය. ලේස්වින්ග්ස් පැළ මැක්කන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට භාවිත වෙයි. ඔවුන්ස සෘජුවම පැළ මැක්කන් මත පෝෂණය වෙයි. විලෝපික මයිටාවන්, එවැනි මයිටා වර්ගයකි ඇම්බ්ලිසියස් ස්වර්ස්කි , පැළ මැක්කන්ව පාලනය සඳහා පහසුවෙන් භාවිත කලහැකි ප්‍රායෝගික ජීව විද්යාත්මක පාලන නිෂ්පාදනයකි. මෙයට අමතරව, නෙමටෝඩාවන් කුඩා පණුවන් වර්ගයක් වන අතර පැල මැක්කන් ගේ පිලා අවස්ථාව මත පෝෂණය වෙයි. මුල් මැක්කා ගේ මුල් වර්ධන අවධිය පාලනය සදහා බෝග කොළ මත යෙදිය හැකි වේ.
පැල මැක්කාගේ බොහෝ ස්වභාවික සතුරන් දැනටමත් පරිසරයේ සිටියි. මෙම විලෝපිකයින් අතර Green lacewings සහ minute pirate bugs සිටියි. මෙම විලොපිකයන් සදහා විවිධ ශාක පරිසර පද්ධතියන් ලබා දීමෙන් සහ රසායනික පළිබෝධනාශක භාවිතා නොකර සිටීමෙන් ඔබට ඔවුන්ව දිරිමත් කළ හැකිය.
ස්වභාවික ද්රව්ය
ස්වභාවික ද්රව්ය බොහෝ පළිබෝධකයන්ට එරෙහිව ආරක්ෂිත සහ ස්වභාවික විසඳුමක් ලබා දෙන අතර ඒවා ජෛව පළිබෝධනාශක වේ. කොහොඹ ශාකයෙන් ලබාගන්නා කොහොඹ තෙල්, පැළ මැක්කන් සඳහා විකර්ෂකයක් ලෙසත්, කීට වර්ධනයට සහ පැළ මැක්කන් ගේ ප්‍රජනන චක්‍ර කඩාකප්පල් කිරීමටත් භාවිතා කරයි. එය කොරපොතු කෘමීන් ඉවත් කිරීමට ද උපකාරී වේ. ඛනිජ තෙල් මේ මගින් පැල මැක්කන් ගේ හුස්ම හිරවීම සහ ඔවුන්ව වියළීම සිදුවන නිසා පැල මැක්කන් පාලනයට භාවිතා වේ.
ක්ෂුද්ර ජීවීන්
ක්ෂුද්‍රජීවී යනු ජෛව පළිබෝධනාශකවල තවත් කාණ්ඩයකි බැක්ටීරියා, දිලීර සහ වෛරස් වැනි අන්වීක්ෂීය ජීවීන්ගෙන් සමන්විත වේ. බුවෙරියා බාසියානා මෙය බොහෝ පස්වල ස්වභාවිකව ඇති වන දිලීර වර්ගයකි. එය පැළ මැක්කන් සඳහා ව්යාධිජනක වන අතර විෂ ද්රව්ය නිපදවීමෙන් ඔවුන් මරා දමයි. තවත් දිලීරයක් වනුයේ Metarhizium anisopliae මෙමගින්ද සමාන යාන්ත්‍රණයක් හරහා පැළ මැක්කන් පාලනය කළ හැකි ය. බුවෙරියා බාසියානා. මෙම විකල්ප දෙකම පැළ මැක්කන් ගේ උවදුරට පරිසර හිතකාමී විසඳුමක් ලබා දෙයි.
වෙනත් ක්‍රම
පරාවර්තක වසුන් භාවිතයෙන් නව ධාරක ශාක සොයා ගැනීමට පැළ මැක්කන්ට ඇති හැකියාව කඩාකප්පල් කළ හැකිය. එය ඒකාබද්ධ පළිබෝධ කළමනාකරණ උපාය මාර්ගවල කොටසක් ලෙස වෙනත් ක්‍රම සමඟ භාවිතා කළ හැකිය.
රසායනික පළිබෝධනාශක
බොහෝ විට පැළ මැක්කන් පාලනය කිරීමට රසායනික පළිබෝධනාශක භාවිතා වේ. කෙසේ වෙතත්, ඒවා පරිසර පද්ධති විවිධත්වයට දැඩි ඍණාත්මක බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය. ඔවුන් බොහෝ විට ඉලක්ක කරන පළිබෝධකයන්ට වඩා බොහෝ විශේෂයන් මරා දමන අතර ඒවා මිනිස් සෞඛ්‍යයට ද හානිකර විය හැකිය.
බොහෝ පැළ මැක්කන් හානිකර නොවන බව මතක තබා ගැනීම වැදගත් වන අතර සමහර පැළ මැක්කන් බෝග වගාව සඳහා ප්රයෝජනවත් වේ. මේ අනුව, ඔබේ කෙතට හෝ ගෙවත්තට කිසියම් ප්‍රතිකාරයක් යෙදීමට පෙර ඔබ පළිබෝධකයෙකු සමඟ කටයුතු කරන්නේ දැයි තේරුම් ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
සාරාංශය
පැල මැක්කන් කැනඩාව ඇතුළු රටවල කෘෂිකර්මයට සැලකිය යුතු අභියෝගයක් ඉදිරිපත් කරයි. ඔවුන් විවිධ බෝග වලට හානි කරන අතර ශාක රෝග ද බෝ කරයි. ඵලදායී කළමනාකරණයක් සඳහා කල්තියා හඳුනා ගැනීම, ආසාදන අවම කිරීම සඳහා ශෂ්‍ය විද්යාත්මක භාවිතයන් සහ පරිසර හිතකාමී ජීව විද්යාත්මක පාලනයන් අවශ්‍ය වේ. විලෝපිකයින්, හිතකර නෙමටෝඩාවන් මුදා හැරීම සහ කොහොඹ තෙල් සහ හිතකර දිලීර වැනි ජෛව පළිබෝධනාශක භාවිතා කිරීමෙන් පැළ වලට වන හානි අවම කර ගත හැකිය. රසායනික පළිබෝධනාශක භාවිතා කළ හැකි වුවද, ඒවා පාරිසරික හා සෞඛ්‍ය අවදානම් සමඟ පැමිණේ. ගොවීන්ට නිශ්චිත පැළ මැක්කන් විශේශ සහ ඒවායේ බලපෑම් අවබෝධ කර ගනිමින් සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ ඵලදායී භෝග වගාවක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සුදුසු ප්‍රතිකාර ක්‍රම යෙදිය හැකිය.
පිවිසෙන්න CABI BioProtection ද්වාර වෙත. ඔබේ පළිබෝධ ගැටලුවට විසඳුම් සොයාගැනීම සඳහා මෙන්ම අපගේ වෙනත් මාර්ගෝපදේශ පරිශීලනය කිරීමට ද හැකිය. මකුළු මයිටාවන් ඉවත් කරන්නේ කෙසේද සහ විලෝපික මයිටා වර්ග භාවිතා කරන්නේ කෙසේද ඇම්බ්ලිසියස් ස්වර්ස්කි පැළ මැක්කන් සමඟ කටයුතු කිරීම වැනි දෑ හැදෑරීමට හැකි ය.
