Overzicht
- Welke plagen tasten ananas aan?
- Ananaswolluis
- Ananas fruitvlieg
- Ananas rode mijten
- Ananasboorder
- Ananas schildluizen
- Wortelrot
- Ananas trips
- Hoe ga ik om met plagen in ananas?
- Samenvatting
Ananas is een belangrijke wereldwijde teelt die bijdraagt aan de economieën van Ghana, India en de Verenigde Staten. Verschillende plagen veroorzaken schade aan ananasplanten, waardoor de oogstopbrengsten aanzienlijk afnemen en de verkoopbaarheid wordt beïnvloed. Dit artikel richt zich op de belangrijkste plagen en ziekten die ananas aantasten en bespreekt manieren om deze bedreigingen te bestrijden, waaronder het gebruik van biologische methodes.
Welke plagen tasten ananas aan?
Ananas wordt aangetast door diverse plagen en ziekten. Dit zijn meestal kleine insecten die zich rechtstreeks voeden met plantenweefsel, zoals de wolluis en ananastrips. Schade manifesteert zich normaal gesproken als verkleuring van het blad, hoewel specifieke plagen specifieke symptomen vertonen. Schade door plagen kan leiden tot aanzienlijke verliezen aan ananas. Naast directe aantasting kunnen plagen ook ziekten overbrengen, wat een verwoestende invloed kan hebben op de oogstopbrengst. Zo kan het ananaswolluisvirus in Ghana $ 248 (USD) aan schade per hectare teeltoppervlak veroorzaken.
Ananaswolluis (Dysmicoccus brevipes)
Wolluizen zijn kleine, ovaalvormige insecten die planten beschadigen door vocht op te zuigen, waardoor ananasbladpunten verwelken en rood worden. De eitjes bereiken een lengte van 0.4 mm en wolluizen doorlopen drie ontwikkelingsstadia, waarbij de meeste vraat in het eerste stadium plaatsvindt. Hun levenscyclus duurt maximaal drie maanden. Naast verwelking van de bladeren zijn tekenen van een wolluisbesmetting zichtbaar als een witte wasachtige laag op de bladeren. Wolluizen scheiden ook honingdauw af; in ruil daarvoor beschermen mieren de wolluizen tegen vijanden zoals lieveheersbeestjes en sluipwespen. Sommige mierensoorten brengen wolluizen zelfs naar nieuwe planten, waardoor ze nieuwe planten kunnen koloniseren.
Wolluizen kunnen ook het ananasverwelkingsvirus, ook bekend als het ananaswolluisverwelkingsvirus, overbrengen tijdens het eten. Geïnfecteerde planten vertonen symptomen zoals verwelking van de bladeren, verkleuring en worden gemakkelijker uit de grond getrokken. Ananas kan ook vatbaar zijn voor het komkommermozaïekvirus, waardoor ziektebestrijding een essentieel onderdeel is van de bescherming van ananasgewassen.
Ananasfruitvlieg (Melanoloma canopilosum)
Volwassen vrouwtjes zijn zwart en hebben een spanwijdte van ongeveer 1 cm. Ze leggen hun eitjes in de ananas, waar de eitjes ongeveer 1.2 mm groot worden voordat ze uitkomen. De larven zijn geelwit, kunnen tot 10 mm lang worden en voeden zich voornamelijk in de vrucht, hoewel ze zich ook kunnen voeden met dood plantenweefsel. Poppen (cocons) zijn bruinrood en worden tot 5 mm lang. Vraat van de larven beschadigt de vrucht en trekt bacteriën en schimmels aan die het verval en rotting versnellen.
Ananas-rode mijten (Dolichotetranychus floridanus)
Deze kleine spintmijten, ook wel valse ananasmijten genoemd, zijn felrood of oranje en worden tot 0.4 mm lang. Hun eitjes zijn ook rood, terwijl de larven lichter van kleur zijn. Vrouwelijke mijten ontwikkelen zich door twee nimfenstadia voordat ze volwassen worden, terwijl mannelijke mijten slechts één nimfenstadium hebben. De nimfen zijn ook rood. Ananasmijten voeden zich met de bladeren en vruchten en veroorzaken donkere vlekken op het plantenweefsel. Als planten vroeg in het seizoen worden aangetast, kan hun groei worden belemmerd.
Ananasboorder (Strymon megarus)
Deze plaag beschadigt ananasplanten in het larvenstadium. Volwassen vrouwtjes leggen eitjes (wit, ongeveer 0.8 mm in diameter) op de bloemen. Na het uitkomen dringen de rode larven het plantenweefsel binnen en voeden zich ongeveer twee weken lang met de zich ontwikkelende vrucht. Het popstadium en het daaropvolgende volwassen motstadium duren elk ongeveer een week. Volwassen motten zijn grijs van kleur en hebben een spanwijdte tot 35 mm. Vraat van de larven veroorzaakt gaten in de vrucht en leidt tot ongelijkmatige groei, aangezien de meeste aanvallen plaatsvinden tijdens de vruchtvorming.
Ananasschildluizen (Diaspis bromeliae)
Deze insectenplagen variëren in grootte, van 1 mm tot 5 mm lang. Ze produceren een wasachtige laag en volwassen mannetjes ontwikkelen vaak vleugels, terwijl volwassen vrouwtjes meestal onbeweeglijk worden (niet bewegen) zodra ze zich aan een plant vasthechten. De nimfen, ook wel crawlers genoemd, bewegen zich over de plant om na het uitkomen een geschikte plek te vinden om te eten. Zowel nimfen als adulten voeden zich direct op de plant. Adulten kunnen de buitenste laag van het plantenweefsel volledig doordringen. Vraatschade verschijnt vaak als kleine, roestkleurige vlekjes. Bij een ernstige aantasting kunnen planten volledig bedekt raken met schildluizen.
Wortelrot, ananas (Phytophthora soorten.)
Deze ziekte wordt veroorzaakt door verschillende soorten schimmels die in de grond en gevallen plantenresten kunnen leven. De ziekte veroorzaakt verschillende zichtbare symptomen. Bladeren kunnen langzaam geel worden of verwelken, en vervolgens bruin worden. In ernstigere gevallen kunnen de bladeren rood worden en aan de randen afsterven. Geïnfecteerde planten kunnen ook een onaangename geur afgeven en zijn gemakkelijk uit de grond te trekken. Ananasvruchten kunnen ook eerder van kleur veranderen dan normaal wanneer ze door deze ziekte zijn aangetast.
Ananas trips (Holopothrips ananasi)
Ananastripsen zijn kleine, slanke insecten die tot 1.5 mm lang worden. De adulten zijn geelbruin en leggen hun witte, 0.2 mm lange eitjes in de bladeren en stengels van planten. Het duurt tot 10 dagen voordat de eitjes uitkomen. Ananastripsen doorlopen twee larvenstadia voordat ze volwassen worden. Zowel de larven als de adulten voeden zich met plantensap. Hun vraat veroorzaakt zilverwitte vlekken op de bladeren, die in ernstige gevallen bruin kunnen verkleuren. Bladeren kunnen ook kleine zwarte vlekjes ontwikkelen en tripsuitwerpselen kunnen zichtbaar zijn. Tripsen kunnen ook verschillende plantenziekten verspreiden.
Hoe ga ik om met plagen in ananas?
Er zijn verschillende methoden om plagen te bestrijden die schade toebrengen aan ananasplanten. Een combinatie van benaderingen met geïntegreerde plaagbestrijding werkt in veel gevallen goed.
Monitoren
Let goed op de hierboven beschreven symptomen. Verkleuring van het blad is het meest voorkomende teken van de plagen die we hebben besproken. In sommige gevallen zijn de plagen direct op het fruit zichtbaar. Een groot aantal volwassen plagen in de groeizone kan ook wijzen op een besmetting. Daarnaast kan een verhoogde aanwezigheid van mieren wijzen op een besmetting met ananaswolluis.
Culturele controle
Cultuurbeheersing omvat het gebruik van specifieke landbouw- of tuinbouwmethoden om het risico op plagen te verlagen. Deze methode voor gewasbeheer is afhankelijk van de juiste identificatie van de plaag. Wortelrot, een ziekte die gedijt in natte omstandigheden, kan bijvoorbeeld worden bestreden door te planten op verhoogde bedden om de drainage te verbeteren. Evenzo kan het verwijderen van plantenresten en het schoonhouden van de teeltruimte helpen bij het elimineren van plagen en ziekten, aangezien sommige plagen de winter kunnen overleven in het achtergebleven afval na de oogst.
Het terrein van EDIS IFAS UFL In deze gids (geraadpleegd in 2025) worden de beste werkwijzen beschreven voor het voorbereiden van land en het planten, evenals voor de oogst en behandeling na de oogst, om een succesvolle ananasproductie te garanderen en de impact van plagen te beperken.
Biologische controle
- Natuurlijke stoffen: Deze zijn meestal afkomstig van planten en kunnen worden gebruikt in sprays om ongedierte te weren of te doden. Bijvoorbeeld: neemolie en extracten kan effectief zijn bij de bestrijding van de ananasboorder.
- Semiochemicaliën: Dit zijn boodschapperstoffen die gebruikt kunnen worden om het gedrag van ongedierte te verstoren.
- Microbiëlen: Dit zijn micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en virussen die schadelijk zijn voor ongedierte, maar niet voor gewassen. Bijvoorbeeld: Pseudomonas fluorescens is een bacteriesoort die kan helpen bij de bestrijding van de schimmels die wortelrot veroorzaken.
- Macrobiologie: Dit zijn grotere dieren, zoals bepaalde insecten, die zich voeden met of parasiteren op ongedierte. Lieveheersbeestjes zijn bijvoorbeeld natuurlijke vijanden van ananaswolluis en kunnen worden ingezet om hun aantal te beperken.
Chemische pesticiden
Voordat ze chemische bestrijdingsmethoden, zoals pesticiden, overwegen, moeten boeren alle beschikbare niet-chemische bestrijdingsmaatregelen onderzoeken. Dit kan onder meer bestaan uit teeltmethoden zoals het met de hand verwijderen van plagen zoals rupsen, het verwijderen van zieke planten, het gebruik van resistente gewasvariëteiten, het toepassen van gewaswisseling en het raadplegen van de landbouwkundige. CABI BioProtection Portal voor het identificeren en toepassen van geschikte biologische bestrijdingsproducten (macrobiologie, natuurlijke stoffen en semiochemicaliën).
Samenvatting
Ananasgewassen worden ernstig bedreigd door plagen zoals wolluis, fruitvliegjes, mijten en schildluizen, evenals ziekten zoals wortelrot. Deze plagen verminderen de opbrengst en verspreiden virussen. Boeren kunnen insectenplagen bestrijden door middel van monitoring, teeltmethoden en biologische bestrijding, zoals neemolie, nuttige bacteriën en roofinsecten. Een combinatie van benaderingen met geïntegreerde plaagbestrijding biedt een effectieve en milieuvriendelijke manier om meerdere plagen tegelijk te bestrijden.
Het terrein van CABI BioProtection Portal biedt verschillende strategieën voor ongediertebestrijding en stelt u in staat om zoekopdrachten aan te passen op basis van een specifiek fruit, zoals mango, of een plaag, zoals de fruit vlieg.
We hebben ook uitgebreide handleidingen samengesteld over de omgang met plagen van specifieke gewassen, waaronder koffie.
